2021-nji ýylyň 2-nji iýulynda Useewropa Bileleşiginde (EUB) bir gezek ulanylýan plastmassalar baradaky Direktiw güýje girdi.Direktiwada alternatiwalar bar bolan bir gezeklik plastmassany gadagan edýär.“-Eke-täk ulanylýan plastmassa önümi” doly ýa-da bölekleýin plastmassadan ýasalan we şol bir maksat bilen birnäçe gezek ulanyljak bazara çykarylmaýan, kesgitlenmedik önüm hökmünde kesgitlenilýär.Europeanewropa Komissiýasy bir gezeklik plastmassa önümi hasaplanjak zatlaryň mysallaryny goşmak bilen görkezmeleri çap etdi.(Direktiw sungat. 12)
-Eke-täk ulanylýan plastmassa önümleri üçin EUB-ne agza ýurtlar sarp edilişini azaltmak boýunça milli çäreler, plastik çüýşeler üçin aýratyn gaýtadan işlemek maksady, plastik çüýşelere dizaýn talaplary we sarp edijilere habar bermek üçin plastik önümler üçin hökmany bellikler arkaly ulanylyşyny çäklendirmeli.Mundan başga-da, bu görkezme öndürijiniň jogapkärçiligini giňeldýär, ýagny öndürijiler galyndylary arassalamak, maglumatlary ýygnamak we käbir önümler üçin habarlylygy ýokarlandyrmak üçin çykdajylary ýapmaly bolarlar.24ewropa Bileleşigine agza ýurtlar 2024-nji ýylyň 3-nji iýulyndan başlap ulanyljak çüýşelere önüm dizaýny talaplaryndan başga, 2021-nji ýylyň 3-nji iýulyna çenli çäreleri durmuşa geçirmeli. (17-nji madda)
Bu görkezme EUB-niň plastiki strategiýasyny durmuşa geçirýär we “[EUB-niň tegelek ykdysadyýete geçişini öňe sürmegi” maksat edinýär.(1-nji madda)
Useeke-täk plastmassa görkezmesiniň mazmuny
Bazar gadaganlyklary
Direktiwada theB bazarynda aşakdaky bir gezeklik plastmassany elýeterli etmegi gadagan edýär:
❋ pagta taýajyklary
❋ kesikler (vilkalar, pyçaklar, çemçe, çorbalar)
❋ tabaklar
❋ sypal
Verage içgi garyjylary
Ball şarlara dakylmak we goldamak üçin taýaklar
Expansion giňeldilen polistiroldan ýasalan iýmit gaplary
Cap gapaklaryny we gapaklaryny goşmak bilen giňeldilen polistiroldan ýasalan içgi gaplary
Their örtüklerini we gapaklaryny goşmak bilen giňeldilen polistiroldan ýasalan içgiler üçin käseler
Ox okso zaýalanýan plastmassadan öndürilen önümler.(Goşundy bilen bilelikde 5-nji madda, B bölüm.)
Sarp edişi azaltmak boýunça milli çäreler
.B-ne agza ýurtlar başga bir alternatiwasy bolmadyk bir gezeklik plastmassanyň sarp edilişini azaltmak üçin çäreleri görmeli.Agza ýurtlardan çäreleriň düşündirişini Europeanewropa Komissiýasyna tabşyrmaly we ony köpçülige açyk görkezmeli.Şeýle çäreler, milli azaltmak maksatlaryny kesgitlemegi, sarp edijilere satylýan ýerinde gaýtadan ulanylýan alternatiwalary üpjün etmegi ýa-da bir gezeklik plastmassa önümleri üçin pul tölemegi öz içine alyp biler.26B-ne agza ýurtlar 2026-njy ýyla çenli “köpelýän sarp edişiň düýpgöter üýtgemegine getirýän” bir gezeklik plastmassanyň sarp edilişinde “hyjuwly we yzygiderli azalmagy” gazanmalydyrlar.(4-nji madda)
Aýry-aýry kolleksiýa nyşanlary we plastik çüýşeler üçin dizaýn talaplary
2025-nji ýyla çenli bazara ýerleşdirilen plastik çüýşeleriň 77% -i gaýtadan işlenmeli.2029-njy ýyla çenli 90% -e deň bolan mukdar gaýtadan ulanylmaly.Mundan başga-da, plastik çüýşelere dizaýn talaplary ýerine ýetiriler: 2025-nji ýyla çenli PET çüýşelerinde öndürilende azyndan 25% gaýtadan işlenen plastmassa bolmaly.Bu san 2030-njy ýyla çenli ähli çüýşeler üçin 30% -e çenli ýokarlanýar.(6-njy madda, 5-nji bent; 9-njy madda)
Etiketleme
Arassaçylyk polotensalary (ýassyklar), tamponlar we tamponlar, çygly süpürgiçler, süzgüçli temmäki önümleri we içýän käseler gaplamada ýa-da önümiň özünde “görnükli, düşnükli we ýatdan çykmajak” bellik bolmaly.Bellik, sarp edijilere önüm ýa-da galyndylary zyňmak üçin degişli galyndylary dolandyrmagyň mümkinçilikleri, önümde plastmassanyň bolmagy we hapalanmagyň ýaramaz täsiri barada habar bermelidir.(7-nji madda, 1-nji bent, goşundy, D. bölümi bilen bilelikde)
Giňeldilen öndürijiniň jogapkärçiligi
Öndürijiler habardarlygy ýokarlandyrmak çäreleri, galyndylary ýygnamak, hapany arassalamak, aşakdaky önümler bilen baglanyşykly maglumatlary ýygnamak we hasabat bermek üçin çykdajylary ýapmalydyrlar:
❋ iýmit gaplary
Flex çeýe materialdan ýasalan paketler we örtükler
3 3 litre çenli içgi gaplary
Covers Içgi üçin käseler, gapaklaryny we gapaklaryny goşmak bilen
Plastic ýeňil plastmassa göteriji haltalar
Cco süzgüçli temmäki önümleri
❋ çygly süpürgiçler
❋ şarlar (8-nji madda, 2-nji bent, goşundy bilen bilelikde, E bölegi)
Şeýle-de bolsa, çygly süpürgiçler we şarlar bilen baglanyşykly hiç hili galyndy ýygnamak çykdajylary ýapylmaly däldir.
Habarlylygy ýokarlandyrmak
Direktiwada EUB-ne agza ýurtlaryň sarp edijileriň jogapkärçiligini höweslendirmegi we gaýtadan ulanylýan alternatiwalar, şeýle hem zibil we beýleki ýerliksiz galyndylaryň daşky gurşawa we kanalizasiýa ulgamyna edýän täsiri barada habar berilmegi talap edilýär.(10-njy madda)
Çeşme URL:https://www.loc.gov/item/global-legal-monitor/2021-07-18/european-union-ban-on-single-use-plastics-takes-effect/
Iş wagty: 21-2021-nji sentýabr